Σεπτεμβριανά: Το μεγάλο πογκρόμ στην Κωνσταντινούπολη
Στις 6 Σεπτεμβρίου του 1955 η είδηση της έκρηξης αυτοσχέδιου μηχανισμού στο Τουρκικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, το οποίο στεγάζεται μέχρι και σήμερα, στο σπίτι που γεννήθηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο ιδρυτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους, αποτελεί την αφορμή για το προγκρόμ κατά της ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης – μια σειρά γεγονότων που έμειναν γνωστά ως […]
Ο άνθρωπος που δολοφόνησε το Aπαρτχάιντ
Να σκοτώσεις μέσα στην Βουλή της Νότιας Αφρικής με τέσσερις μαχαιριές τον πρωθυπουργό – οραματιστή του απαρτχάιντ Εντρικ Φερβούρτ και, όταν πεθάνεις, έγκλειστος σε ψυχιατρείο, να μη βάλουν στον τάφο σου ούτε καν μια πλάκα με τ’ όνομά σου, μόνο μία πέτρα ανάμεσα σε δύο «κανονικούς» τάφους για να δηλώνει ότι κι εκεί υπάρχει θαμμένος […]
Ακίρα Κουροσάβα: Ο αυτοκράτορας του ιαπωνικού κινηματογράφου
«Επτά σαμουράι», «Ο θρόνος του αίματος», «Καγκεμούσα», «Ραν», «Όνειρα», «Γιοζίμπο». Λίγες, ελάχιστες μόνο από τις μεγάλες ταινίες που χάρισε το κινηματογραφόφιλο κοινό, ο «αυτοκράτορας του ιαπωνικού κινηματογράφου», Ακίρα Κουροσάβα. Γεννημένος, στις 23 Μαρτίου του 1910, στο Ομόρι, κοντά στο Τόκιο της Ιαπωνίας, έμελε να αναδειχτεί ο μεγαλύτερος σύγχρονος Ιάπωνας σκηνοθέτης και σίγουρα ένας από τους […]
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ για το εθνικό ζήτημα και το ζήτημα της Ανατολής
Η ένταξη της Ρόζας Λούξεμπουργκ στον σοσιαλιστικό χώρο και στο εργατικό κίνημα δεν υπήρξε μόνο μια φιλοσοφική επιλογή, αλλά μια συνεχής θεωρητική αλλά και βιωματική προσπάθεια να επιτευχθεί ο κοινωνικός μετασχηματισμός. Ο βιογράφος της Πάουλ Φρέλιχ γράφει: «Γι’ αυτήν δεν υπήρχε ούτε δόγμα ούτε αυθεντία στις οποίες έπρεπε τυφλά να υποτασσόμαστε. Η σκέψη ακόμα ότι […]
Οι Ρωμιοί στην οθωμανική κοινωνία
Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα διαμόρφωσε νέες συνθήκες στην οθωμανική κοινωνία. Οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ επισφραγίστηκαν το 1856 με το αυτοκρατορικό διάταγμα Ισλαχάτ Φερμανί, το οποίο ολοκλήρωνε τις προηγούμενες μεταρρυθμιστικές πράξεις που είχαν ξεκινήσει με το διάταγμα Χατ-ι-Σερίφ το 1839. Ο στόχος του Ισλαχάτ Φερμανί ήταν η θεσμοθέτηση ισότητας μεταξύ όλων των υπηκόων […]
Ο «Επιτάφιος» που αναγέννησε την ελληνική μουσική
Είναι 1958 όταν ο Μίκης Θεοδωράκης εργάζεται πυρετωδώς για τη μουσική του μπαλέτου «Αντιγόνη», και είναι τόσο απόλυτα απορροφημένος κάνοντας μαθηματικούς υπολογισμούς στις σχέσεις των ήχων, που αισθάνεται την έλλειψη των μαθηματικών γνώσεων: «Είδα λοιπόν πως δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά μου: Ή να φροντίσω να βελτιώσω τα μαθηματικά μου ή να επιχειρήσω ραγδαία επιστροφή προς […]
Ηλίας Πετρόπουλος: «Να κάψεις το κουφάρι μου και να ρίξεις τις στάχτες στον υπόνομο. Τέτοια είναι η διαθήκη μου»
«Αγαπώ τα τσογλάνια και τους χασίκλες, τους κλέφτες, τις πουτάνες, τους ρεμπέτες και τους πούστηδες γιατί μάχονται κάθε μορφή εξουσίας και τους αγαπώ πιο πολύ γιατί τα καταφέρνουν και επιζούν κόντρα στην αστυνομία, κόντρα στον ποινικό νόμο, κόντρα στην απαίσια ηθική των μικροαστών, κόντρα στον φλογερό εαυτό τους». Ηλίας Πετρόπουλος Στις 3 Σεπτεμβρίου του 2003 […]
Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου
Στις 3 Σεπτέμβρη του 1843 εκδηλώθηκε στην Αθήνα πολιτικοστρατιωτικό κίνημα με στόχο την παραχώρηση Συντάγματος από τον Όθωνα. Μέχρι τότε, ο βασιλιάς κυβερνούσε ως απόλυτος μονάρχης, χωρίς να λογοδοτεί πουθενά («ελέω θεού μοναρχία»). Ήδη από τιςαρχές του 1843 είχαν ωριμάσει οι συνθήκες για την εισαγωγή του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος στη χώρα μας, το οποίο προϋπέθετε την […]
Μια μαρτυρία από το ολοκαύτωμα στο Χορτιάτη
Σαν σήμερα, στις 2 Σεπτεμβρίου του 1944, ταγματασφαλίτες και ναζί σκότωσαν 149 ανθρώπους στο Χορτιάτη, λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη. Το tvxs.gr παρουσιάζει τη συγκλονιστική μαρτυρία της Ελένης Νανακούδη, που κατάφερε να επιβιώσει από τη σφαγή και μίλησε στο Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα. Αποσπάσματα της συνέντευξης προβλήθηκαν στην εκπομπή του Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα με τίτλο «η […]
Ο σουρρεαλιστής Ανδρέας Εμπειρίκος
Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1901 γεννιέται ο Έλληνας ποιητής, πεζογράφος, φωτογράφος και ψυχαναλυτής Ανδρέας Εμπειρίκος, ο οποίος έμελλε να γίνει ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ελληνικού υπερρεαλισμού, εξέχουσα μορφή της αποκαλούμενης Γενιάς του ’30. «Εγώ εξεπαιδεύθην στην καθαρεύουσα. Τα εκφραστικά μου μέσα στη δημοτική ήσαν ακαδημαϊκά, ψεύτικα. Τα ‘μαθα. Έγραφα ως δημοτικιστής ώσπου έφθασα στον […]