Έρικ Χόμπσμπαουμ, ο ιστορικός των ηττημένων
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 μια νέα γενιά μαρξιστών ιστορικών εμφανίστηκε στον βρετανικό ακαδημαϊκό χώρο. Ο βασικός πυρήνας της συγκροτήθηκε από την επίσημα οργανωμένη Ιστορική Ομάδα του Κομμουνιστικού Κόμματος της χώρας. Ο διάλογος μεταξύ των ιστορικών, μαρξιστών και μη, άρχισε να αναπτύσσεται στο περιοδικό Past and Present, που ίδρυσαν το 1952 οι μαρξιστές ιστορικοί […]
Η ιστορία του «Ναυάγιου»
Διάσημο τουριστικό αξιοθέατο της Ζακύνθου με χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Πρόκειται για το ναυάγιο του λαθρεμπορικού πλοίου «Παναγιώτης», που συνέβη την 1η Οκτωβρίου 1980 στις βορειοδυτικές ακτές του νησιού. Η ιστορία του μότορσιπ «Παναγιώτης», 450 τόννων, ξεκινά το 1937 από τη Σκωτία, όπου ναυπηγήθηκε με το όνομα «Saint Bedan». Το 1964 περνά σε ελληνικά χέρια […]
Όταν οι γυναικοκτονίες ήταν «εγκλήματα πάθους»: Από τον «Μενούση» μέχρι σήμερα
Είτε ως «εγκλήματα πάθους» παλαιότερα, είτε ως «γυναικοκτονίες» σήμερα οι δολοφονίες γυναικών από τον ερωτικό τους σύντροφο, αποτελούν σταθερό επαναλαμβανόμενο φαινόμενο απόλυτα ενσωματωμένο δομικά στην ελληνική, και όχι μόνο, κοινωνία, που επαναλαμβάνει μονότονα τα ίδια πατριαρχικά μοτίβα. Ο Μενούσης, πρώτα σκοτώνει μεθυσμένος τη γυναίκα του και την άλλη ημέρα ξεμέθυστος την κλαίει ζητώντας της να […]
Τζέιμς Ντιν: Ο αιώνιος επαναστάτης
Άνετος, ωραίος και γοητευτικός. Ο Ντιν ήταν το «άγριο παιδί» του Χόλιγουντ. Του άρεσε να ζει στα όρια και να προκαλεί την τύχη του. Αγαπημένη του ασχολία ήταν οι αγώνες ταχύτητας με αυτοκίνητα και με τον ίδιο τρόπο οδηγούσε και στην προσωπική του ζωή. Με τον ίδιο τρόπο οδηγήθηκε και στον θάνατο. Όλα αυτά ήταν […]
Η σφαγή στο Μπάμπι Γιαρ
Το Μπάμπι Γιαρ είναι ένα φαράγγι βόρεια του Κιέβου. Το 1941 έγινε ο τόπος εκτέλεσης για χιλιάδες εβραίους, τσιγγάνους, αντιστασιακούς και αιχμαλώτους, κατά τη διάρκεια της ναζιστικής εισβολής στη Σοβιετική Ένωση. Οι προελαύνουσες στο Ανατολικό Μέτωπο γερμανικές δυνάμεις κατέλαβαν το Κίεβο στις 19 Σεπτεμβρίου 1941. Εννιά μέρες αργότερα τοιχοκόλλησαν μια ανακοίνωση σε κάθε γωνιά της […]
Ο φωτογραφικός ρεαλισμός του Καραβάτζιο
Μικελάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζιο ή απλώς Καραβάτζιο. Καλλιτέχνης ατίθασος κι επαναστάτης, γεννήθηκε σαν σήμερα στις 29 Σεπτεμβρίου 1571. Θεωρήθηκε πρόδρομος του ρεαλισμού στη ζωγραφική. Δολοφόνος – μάλλον χωρίς πρόθεση – με τάσεις ομοφυλοφιλίας και ταραχώδη ζωή κατάφερε να συγκλονίσει την τοπική κοινωνία όπου έζησε. Αργότερα κατάφερε να δημιουργήσει ένα «πιστό» στη ζωγραφική του κοινό αλλά […]
Εμίλ Ζολά, νατουραλισμός και «Κατηγορώ»
Ο Εμίλ Ζολά υπήρξε ο κυριότερος εκπρόσωπος του νατουραλισμού, ασκώντας τεράστια κοινωνική επιρροή με το έργο και τις παρεμβάσεις του. Γεννήθηκε στις 2 Απριλίου του 1840. Από τα 18 και μετά έζησε στο Παρίσι. Αρχικά δούλεψε στον εκδοτικό οίκο Hachette τον οποίο εγκατέλειψε γρήγορα, για να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία. Άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα σε εφημερίδες και περιοδικά, ενώ […]
Ογδόντα ένα χρόνια από την ίδρυση του ΕΑΜ
Στις 27 Σεπτεμβρίου 1941, στην Αθήνα, συναντιούνται μυστικά οι αντιπρόσωποι των τεσσάρων κομμάτων (ΚΚΕ, Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας, Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας και Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας) που υπογράφουν την ίδρυση του ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο). Το ΚΚΕ είχε ξεκινήσει πριν το καλοκαίρι του 1941 τις διεργασίες για την οργάνωση λαϊκής εξέγερσης με στόχο την εθνική και κοινωνική […]
Πόλυ Πάνου: Μια ζωή… τραγούδι
Μία από τις σημαντικότερες φωνές του λαϊκού τραγουδιού, η Πολύ Πάνου, έφυγε σαν σήμερα, 27 Σεπτέμβρη 2013, από τη ζωή. Η Πολυτίμη Κολιοπάνου – όπως ήταν το πραγματικό της όνομα – γεννήθηκε στην Αθήνα στις 28 Οκτωβρίου 1940, μεγάλωσε όμως στην Πάτρα. Ο «νονός» του καλλιτεχνικού της ονόματος ήταν ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο άνθρωπος που […]
Τ.Σ. Έλιοτ, κραυγή σε μια «Έρημη Χώρα»
«Είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να εξηγήσουμε ένα πάθος σε κάποιον που δεν το έχει ζήσει, όπως δεν μπορούμε να εξηγήσουμε το φως σε έναν εκ γενετής τυφλό» / «Η ποίηση δεν είναι η απελευθέρωση των αισθημάτων, αλλά η δραπέτευση από τα αισθήματα. Δεν είναι η έκφραση της προσωπικότητας αλλά η δραπέτευση από την προσωπικότητα. […]