Η φιλογερμανική ουδετερότητα της Ελλάδας και ο Εθνικός Διχασμός
Η έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου διαμόρφωσε ένα νέο σκηνικό για τον ελληνισμό, τόσο αυτόν της ελλαδικής επικράτειας (περίπου 4,5 εκατομμύρια άτομα) όσο και αυτόν που κατοικούσε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (2,2-2,6 εκατ.) Η Ελλάδα είχε καταφέρει να κερδίσει γεωγραφικά με τους Βαλκανικούς Πολέμους και να αυξήσει τη γεωπολιτική της αξία. Παρότι με τη Συνθήκη του […]
Μπεναρόγια, Δραγούμης και Νεότουρκοι
Κομβικό σημείο στις πολιτικές εξελίξεις στο χώρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας υπήρξε το κίνημα του 1908 των Τούρκων στρατιωτικών της Επιτροπής «Ένωση και Πρόοδος» που εμφορούνταν από εθνικιστικές απόψεις. Η Θεσσαλονίκη υπήρξε η κοιτίδα του τουρκικού εθνικιστικού κινήματος και η «αντίπαλος πόλη» της Κωνσταντινούπολης όπου έδρευε ο σουλτάνος και ήταν η έδρα του ισλαμικού χαλιφάτου. Οι […]
Το νεοτουρκικό σχέδιο για τις μειονότητες
Οι θεωρητικές-ιδεολογικές βάσεις του κινήματος των Νεότουρκων, η επιρροή από τον γερμανικό φυλετισμό και η κοινωνική εκπροσώπηση των προαστικών στρωμάτων που απειλούνταν από την ραγδαία έλευση της οικονομίας της αγοράς και της εισόδου της μεσαιωνικής οθωμανικής κοινωνίας στο καπιταλιστικό στάδιο ανάπτυξης προοιώνιζαν τα όσα επρόκειτο να συμβούν. Η Λούξεμπουργκ προέβλεψε την τελική κατάληξη του αντιδραστικού […]
Αφιέρωμα στη Μικρασιατική Καταστροφή: Οι θέσεις των Γληνού και Σκληρού για τους Νεότουρκους
Ο Γληνός κατανοεί την πολιτική καταστολής που θα επιλέξει να ακολουθήσει η νεοτουρκική κυβέρνηση: «Η κρατούσα λοιπόν σήμερον εν Τουρκία τάξις θα καταπολεμήση επιμόνως, αμειλίκτως, λυσσωδώς πάσαν αποκεντρωτικήν τάσιν… Κατέχουσα πάσας τας εξουσίας, διαθέτουσα ως όργανον στρατόν ισχυρόν και όχλον σφαγέα… θα θελήσει να εκμηδενίσει με τη σειράν τους πάντας. Όστις κατανοήση καλώς την σημασία […]
Δύο γραμμές για το Ζήτημα της Ανατολής: Λένιν vs Λούξεμπουργκ
Στα κείμενα του Λένιν για το Ζήτημα της Ανατολής υπάρχει μια αντιφατικότητα. Παρότι η θεώρησή του για τους Νεότουρκους και την κατάσταση που υπήρχε στη νεοτουρκική Οθωμανική Αυτοκρατορία βρισκόταν στον αντίποδα της Λούξεμπουργκ, εντούτοις και με αφορμή τους Bαλκανικούς Πολέμους φαίνεται να αποδέχεται ότι υπήρχε εθνική καταπίεση. Πάντως, η γενική του θέση για το νεοτουρκικό […]
Οκτωβριανή επανάσταση – Πίσω από την κουρτίνα
Σαν σήμερα, τη νύχτα από 6 προς 7 Νοεμβρίου του 1917, οι μπολσεβίκοι του Λένιν ανέτρεψαν την σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση του Κερένσκι λίγο πριν τις εκλογές που κατά πάσα πιθανότητα θα έχαναν. Στη βάση της πολιτικής τους βρισκόταν η αυθαίρετη πεποίθηση ότι το Κόμμα Νέου Τύπου, εκφράζει την εργατική τάξη και ότι όλα τα άλλα (εκλογές, […]
Αφιέρωμα στη Μικρασιατική Καταστροφή: Για το κίνημα των Νεότουρκων και τον γερμανικό ιμπεριαλισμό
Αναλυτική παρουσίαση της γερμανικής πολιτικής στην Εγγύς Ανατολή υπάρχει στο κείμενο Die Krise der Sozialdemokratie, που έμεινε στην ιστορία ως «Μπροσούρα του Γιούνιους». Το κείμενο αυτό έγραψε η Ρόζα Λούξεμπουργκ το 1915 στις γερμανικές φυλακές και τo δημοσίευσε με το ψευδώνυμο Γιούνιους. Στο 4ο κεφάλαιο της Μπροσούρας, που τιτλοφορείται «Die Türkei», η Λούξεμπουργκ αναλύει την […]
Αφιέρωμα στη Μικρασιατική Καταστροφή: Ενδοελληνικές αντιθέσεις
Σημαντική παράμετρος που συνέβαλε στο να επικρατήσουν κάποιες πολύ συγκεκριμένες τάσεις στο χώρο του ελληνικού κράτους υπήρξε η ύπαρξη δύο ξεχωριστών και εν πολλοίς ανταγωνιζόμενων ελληνικών ελίτ: αυτή που κυριαρχούσε στην Ελλάδα και η άλλη που είχε αναπτυχθεί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι παραγωγικές δυνάμεις στην Ελλάδα ήταν ελάχιστα αναπτυγμένες, όπως και οι υπόλοιπες δομές που […]
100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή: Τα πραγματικά μυστήρια της Αιγηίδος
Πώς είναι δυνατόν οι εθνικοσοσιαλιστές της Γερμανίας (Ναζί) και οι σοσιαλιστές της Ευρώπης να έχουν την ίδια άποψη για τη Συνθήκη των Σεβρών; Και την ίδια περιφρόνηση επί της ουσίας να εκφράζει η μοναρχική Δεξιά, ήτοι η βασιλική παράταξη στην Ελλάδα και να την ακολουθεί το ελλαδικό ΚΚ; Για μια Συνθήκη σωτηρίας και απελευθέρωσης των […]
Μια απάντηση στην ενόχληση του ΚΚΕ
Μετά από τους διάφορους ακροδεξιούς και βασιλόφρονες -οι πολιτικοί πρόγονοι των οποίων ήταν οι κύριοι υπεύθυνοι για τη Μικρασιατική Καταστροφή – που έχουν ξεσαλώσει επιχειρώντας να μας πείσουν ότι δεν υπάρχουν υπεύθυνοι και ότι κακώς καταδικάστηκαν οι Εξ, ήρθε η σειρά του ΚΚ. Οι του Τμήματος Ιστορίας της Κ.Ε. του ΚΚΕ ενοχλήθηκαν από την αναφορά […]